– Tenk at ein kan ta noko veldig lite, ein liten tablett, og s? blir ein frisk! Dette fascinerte meg heilt fr? starten, seier farmas?yt ?rjan Leiknes Apeland.
I dag er han dagleg leiar for ?s produksjonslab. Det er ein liten legemiddelprodusent som driv med apotektilverking. Det vil seia at dei produserer legemiddel som det ikkje trengst marknadsf?ringsl?yve for ? produsera, p? vegner av Apotekforeninga og til den norske marknaden.
– Vi produserer flytande legemiddel. I Krager? er det eit selskap som produserer tablettar p? same vilk?r som vi, og injeksjonsv?sker er det Rikshospitalet som produserer.
Noko som f? andre kan
Apeland vart fanga av farmasifaget d? han arbeidde p? eit apotek i arbeidsveka i niande klasse. Han inns?g straks at dette var noko for han.
– Farmas?ytane der var flinke og engasjerte i faget sitt. Det tiltala meg at det gjekk an ? f? kunna s? mykje om eit s?pass smalt felt som farmasi. Medisinstudiet femner mykje vidare, seier Apeland.
Han ordna seg deltidsjobb p? apotek gjennom heile vidareg?ande, og òg i studietida jobba han p? apotek ved sida av. Arbeid p? apotek var ein del av planen heile vegen, heilt til han fekk seg ein ny deltidsjobb i fjerde ?ret p? studiet.
– Eg starta p? Syklotronsenteret, som driv med produksjon av radioaktive legemiddel. Eg likte jo ? kunna noko som f? andre kan, og legemiddelproduksjon er det end? f?rre som kan, ler han.
Fr? planlegging til lagerrydding
Han fekk seg fast jobb p? Syklotronsenteret etter studiet. Der jobba han med kvalitetssikring p? ulike niv?, og vart til slutt produksjonsleiar.
– Eg er oppteken av effektivitet, og let meg irritera dersom ting som kan gjerast p? ein betre m?te, ikkje vert gjort p? den betre m?ten. D? er det greitt ? vera leiar, slik at ein kan p?verka arbeidsprosessane i meir effektiv retning, seier Apeland.
– Men i ei lita bedrift som ?s produksjonslab, m? alle hjelpa til med alt. Den eine dagen kan eg sitja med planlegging for bedrifta, dagen etter m? eg vera med og rydda p? lageret.
Viktig med legemiddelproduksjon i Noreg
D? pandemien kom, p?verka det etterspurnaden etter legemiddel. Produsentar som leverte legemiddel som vart brukt til operasjonar, opplevde at etterspurnaden skrumpa inn. P? ?s fekk dei derimot eit rush etter eitt av produkta sine.
– Det kom p?legg om at pasientar p? tannlegebes?k m?tte skyla munnen sin med hydrogenperoksid f?r unders?king for ? hindra smitta. Vi produserte ganske mykje av dette fr? f?r, men no auka salet v?rt med 400 %, fortel Apeland.
– Fordi vi er s?pass sm? og fleksible, kunne vi kasta oss rundt og tilpassa produksjonen etter etterspurnaden. Det hjelpte òg at vi kunne l?na tilsette fr? systerfabrikken v?r, Curida i Elverum, som hadde f?rre oppdrag enn vanleg.
Han understrekar kor viktig det er med legemiddelproduksjon p? norsk jord.
Kan l?ra mykje p? frukostm?te
– Det sp?rst kor oppteken ein utanlandsk produsent ville vera av betena ein s? liten marknad som den norske. ? bygga opp norsk legemiddelproduksjon er eit beredskapssp?rsm?l, og vi treng jo ? byggja opp fastlandsindustrien n?r olja skal fasast ut.
R?det hans til komande farmasistudentar for ? finna seg gode jobbar er ? vera aktiv ved sida av studiet.
– Det er mange som seier omtrent det same, men eg tenkjer ikkje fyrst og fremst p? studentforeiningar. P? studiet l?rer du mykje bra og grunnleggjande, seier han.
– Men korleis det ser ut i verda utanfor, kan du l?ra mykje av andre stader. Bes?k Farmasidagene, bli med i Farmas?yter uten grenser, Norsk Farmas?ytisk Selskap, Norges Farmaceutiske Foreining … Du kan l?ra mykje av ? delta p? eit frukostm?te med Dagens Medisin eller Legemiddelindustrien.